کد مطلب:41989 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:23

گنجینه پرسمان » تاريخ و سيره

1- درباره مرحوم «آيت الله طالقاني» توضيح دهيد ؟

سيد محمود علايي طالقاني در سال 1329 ه . ق مطابق با اسفند ماه 1289 ه . ش در روستاي گليرد طالقان از خانداني ريشه دار در علم و فقاهت ديده به جهان گشود . وي پسر بزرگتر آيت الله حاج بيد ابو الحسن حسيني است, كه اجدادش از بزرگان سادات گليرد است و سلسله نسبي اش با 36 نسل به امام محمد باقر « عليه السلام» مي رسد لذا ايشان چهلمين نسل از امير الومنين علي « عليه السلام » است . پسر ايشان آيت الله حاج سيد ابو الحسن حسيني تحصيلات را در همان روستا و سپس در قزوين و تهران و اصفهان و سامراء و كربلا و نجف ادامه و سپس به ايران برگشت . به هيچ وجه از وجوهات شرعي براي امرار معاش استفاده نمي كرد و براي تامين معاش از حرفه تعمير ساعت و مختصر در آمد املاك پدري استفاده مي نمود . به تعبير امام خميني« ره » در رأس پرهيز گاران بود . و از علماء طرفدار مشروط بود به اتفاق شهيد مدرس به مبارزه بر خاسته بود . و بالاخره در 1310 در گذشت . باوجود ممنوعيت مراسم تشييع جنازه, از سوي مردم تهران ممنوعيت را شكستند و مراسم تشييع باشكوهي انجام شد . اما سيد محمود طالقاني مورد سئوال شما در 5 سالگي وارد مكتب خانه شد و تا 7 سالگي خواندن و نوشتن را كامل آموخت . مقدمات را در تهران نزد پدر خواند و راهي قم شد و نزد اساتيد بزرگ به آموختن پرداخت . علاقه به محيط علمي نجف مدتي او را به آنجا كشيد . بار ديگر به قم مراجعه كرد و پس از دريافت اجازه اجتهاد از آيت الله حائري در سال 1318 به تهران آمد . او با توجه به روحيه انقلابي كه در خانه اش بود چاره مشكلات روز را در بازگشت به قرآن و نهج البلاغه مي بيند و با علاقمندي عده اي از جوانان , جلسات تفسير مخفيانه تشكيل مي دهد . دريكي از شبها هنگاميكه مي بيند يكي از مأمورين رضا شاه مي خواهد از سر زني چادر بردارد و با او گلاويز مي شود و به جرم اهانت به مقامات عاليه مملكتي زنداني مي گردد . بعد از سقوط رضا شاه در شهريور 1320 كانون اسلام( طالقاني فريادي در سكوت - مالك اشتر دوران - ابوذر زمان « مركز بررسي اسناد تاريخي») را براي نشر معارف قرآن و سنت تأسيس مي كند و مجله اي بنام دانش آموز منتشر مي گردد . درهمين سالهاست كه آيت الله طالقاني پس از تأسيس انجمن اسلامي دانشجويان در دانشگاه تهران انجمن اسلامي مهندسين , و تشكيل فدائيان اسلام توسط شهيد نواب صفوي, از سخنرانان و فعالان و همكاران صديق آنان مي گردد . در پايان جنگ جهاني دوم واقعه تجزيه آذربايجان اتفاق مي افتد . اتحاديه مسلمين و روحانيت تهران ايشان را به نمايندگي خود همراه ارتش به آذربايجان مي فرستند تا هم سربازان را براي جنگ آزادي بخش تشجيع كند وهم شاهد و ناظر كار ارتش باشد . او معتقد است كه تنها با احياي افكار ديني اصيل و سرچشمه هاي زلال كتاب و سنت مخصوصا نهج البلاغه مي توان گرد غفلت را از روي امت اسلام زدود .امام خميني« ره » در باره ايشان مي فرمايند : آقاي طالقاني يك عمر در جهاد و روشنگري و ارشاد گذارند او شخصيتي بود, كه از مجلسي به مجلسي و از رنجي به رنجي ديگر در آمد بود و هيچگاه در جهاد بزرگ از خود سستي نشان نمي داد .
آري لقب «مبارزه نستوه » شايسته اش بود .درسال 1340 نهضت آزادي ايران را تأسيس كردند البته براي جهان بزرگ اسلام نه فقط كشور ايران و طبيعي بود كه ايران در شروع كار قرار داشت .
آيت الله طالقاني در مبارزه عليه اسرائيل و صهيونيسم فعال بود و اين موضوع از ديد ساواك پنهان نماند . 20 روز قبل از پايان زندگاني پربارش در مراسم افطاري كه در مرداد 58 در دفتر خود براي سُفراي كشورهاي اسلامي ترتيب داده بود. او آزادي قدس را در سرلوحه برنامه خود قرار داده بودند . آيت الله طالقاني بدها زنداني و تبعيد شد . از جمله به جرم پناه دادن به نواب صفوي و يارانش در بهمن 1341 در جريان رفراندوم كذائي شاه به اتفاق سران جبهه ملي و نهضت آزادي دستگير و در قزل قلعه زنداني مي شود . ساواك و موساد كه براي ايشان پرونده اي تشكيل داده بودند, او را به قصد تكميل توطئه آزاد ميكنند . وي به نوشتن و نشر اعلاميه اي خطاب به افسران ارتش و ترجمه و نشر خطبه معروف امام حسين «عليه السلام »كه مفهومش آزداگي و آزادي و تغيير رژيم بود دست مي زند بعد از 15 خرداد 1342 از طرف نهضت آزدي اعلاميه اي تحت عنوان « ديكتاتورخون مي ريزد » منتشر مي شود . خود ايشان تعريف ميكند كه براي دستگيرشان عده اي به طرف « لواسائات» لشكركشي كردند و من نگران شدم كه آنها براي يافتن من نسبت به روستا ئيان هر جنايتي را روا كنند . لذا روي تپه اي رفتم و دست تكان دادم و صدايشان زدم و آنها شگفت زده آمدند و ... به اين ترتيب 10 سال به زندان محكوم شد كه بر اثر مبارزات ايرانيان خارج ازكشور و موسسات حقوق بشر شاه مجبور شد ايشان و مهندس بازرگان را آزاد كند . پس از آزادي افشا گري و روشنگري و مبارزه ادامه يافت . در سال 1350 دوباره خانه اش محاصره شد و او را براي سه سال به زابل تبعيت كردند. از سال 1317 تا 19 شهريور 58 پيوسته به تدريس و تفسير قرآن مشغول بود كتاب پرتوي از قرآن اثر ايشان است او نخستين امام جمعه بعد از پيروزي انقلاب بود .
آخرين نماز جمعه را در 16 شهريور 58 در بهشت زهرا و بر سر مزار شهداي 17 شهريور برگزار كرد ضمنا مي توانيد به كتابهاي زير مراجعه كنيد .
طالقاني فريادي درسكوت , سيد محمد حسين مير ابو القاسمي
مالك اشتر دوران , مركز بررسي اسناد تاريخي , ابوذر زمان , مركز بررسي اسناد تاريخي .